K vitamini eksikliğine nadir rastlandığı için genellikle ihmal edilen bir vitamindir. K vitamininin en çok bilinen görevi, pıhtılaşma faktörleri yapımında rol almasıdır. Yeni yapılan çalışmalar ise K vitamininin sağlıklı kemik yapımında ve osteoporozun önlenmesi ve tedavisinde de rolü olduğunu göstermiştir. K vitaminin üç ana formu vardır. K1 vitamini bitkilerde bulunan doğal formudur. K2 vitamini bağırsakta bakteriler tarafından oluşturulur. K3 vitamini sentetik bir türevdir
Bebeklerde K vitamini
Yeni doğanlar bağırsaklarında yeterince bakteri olmadığı için, K vitamini eksikliğine daha yatkındırlar. Bu yüzden yeni doğanlara hemorojik anemiden korumak için K vitamini intramusküler olarak yapılır. Bununla beraber, gebelere K1 vitamini verip, doğumdan sonra bebeklere K1 vitamini ağızdan başlanabilir.
Bebek steril bir barsak ile doğar. K vitamininin (K2) ana kaynağı bağırsaktaki bakteriler olduğu için anne sütünde yeterince K1 vitamini bulunmaz. Bebek kendi barsak florası K vitamini sentezleyene kadar, plasentasından gönderilenle idare etmek zorundadır. Bebeklere 1 mg i.m K1 yapmak, yeni doğan hemorojik anemisinden koruma sağlar. K2 vitamini verilmez çünkü K2 vitamini bebeklerde eritrosit yıkımına (hemoliz), kansızlığa ve karaciğer hasarına yol açar. K1 i.m enjeksiyonu kadar ağızdan K1 vermek de başarı sağlamıştır. Oral K1 vitamini doğumdan sonraki üç ay boyunca haftada iki kez 5 mg. dozunda verilir. En iyisi yeşil yapraklı bitkilerle günde 150-500 gg K1 vitamini almaktır.
K vitamininin Kanser ile ilişkisi
Vitamin K-3, kanserli kemik iliği hücrelerinin büyümesini inhibe edebilir. Anti kanser bir ajandır Vitamin K-2 bazı lösemik hücrelerin apopitozisine neden olur. 1998’de Pittsburgh Üniversitesi’nde yapılan bir hayvan çalışmasında VK-3’un kanser hücrelerinin büyümesini yavaşlattığı bulunmuştur Vitamin C ile birlikte yüksek dozlarda tümör büyümesini inhibe edebilir. Bu durum önemli antiproliferatif ve apopitotik etki nedeniyledir. Vitamin K-3, insanlarda ciddi anemiye sebep olabilir. Kanser tedavisi ya da önlenmesinde VK desteği hakkında yeterli bilimsel veri yoktur. İnsanda yapılan daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
Yararlı Etkileri
K1 vitamini ve yağda eriyen klorofil bileşikleri, osteoporoz, artmış adet kanaması ve yeni doğan hemolitik anemilerinin önlenmesi ve tedavisinde kullanılmaktadır. K1 vitamini eksikliği, osteokalsin seviyesinde azalmaya yol açtığı için, kemik mineralizasyonunda bozulmaya yol açar. Osteoporoza bağlı kemik kırıkları gelişenlerde düşük K vitamini seviyelerine rastlanır. Kırığın şiddeti K vitamini miktarı ile oldukça ilişkilidir. Düşük K vitamini seviyesinde daha büyük kırıklar görülür. K1 vitamininin yeşil yapraklı sebzelerde bulunması vejetaryenleri osteoporozdan koruyan faktörlerden birisidir. Menoraji (adet kanamasının fazla olması) bayanlarda sık görülen bir sorundur. Menorajide pıhtılaşma zamanı normal olsa da (K vitamini eksikliği yokken) K vitamini verilmesini önerenler var.
Hangi besinlerde bulunur?
Yeşil yapraklı sebzeler, ıspanak, bürüksel lahanası, maydanoz, şalgam, pancar yaprağı, bamya, marul, brokoli, kuşkonmaz, tahıllar, tereyağı, peynir, yumurta, karaciğer, soya fasulyesi, yeşilçay, kivi, yaban mersini, kuru erik, havuç K vitamini içeren besinler arasındadır.
Bazı Besinlerin K Vitamini içerikleri (pg/100g)
Ispanak 415 Brokoli 200
Yeşil çay 712 Marul 129
Şalgam 650 Lahana 125
Yulaf 20 Bezelye 19
Önerilen Günlük K Vitamini Dozları
