Hasta olduğumuz zaman aklımıza ilk gelen multivitamin takviyesi almak değil midir? Multivitaminlere sıklıkla başvuruluyor. Peki kullanımı gerçekten gerekli mi? Multivitamin takviyesi kullanımı hakkında sizler için araştırma yaptık. Okumak için devam edebilirsiniz.
Sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek için vücudun gerekli vitamin ve minerallere ihtiyacı vardır. Bu vitamin ve mineralleri, tükettiğimiz besinler ile günlük olarak karşılayabilmekteyiz.
Meyve ve sebzelerin tüketimi ile günlük alınması gereken vitamin ve minerallerin oldukça büyük bir kısmı karşılanmış olabilmektedir. Yapılan araştırmalara göre sık tüketilen meyve ve sebze tüketimi kalp hastalığı, kanser, diyabet gibi hastalıkların riskini azaltabileceğini ve beyin fonksiyonlarını iyileştirebileceğini göstermiştir. Aynı zamanda meyve tüketiminin düşük kan basıncı, azalan oksidatif stres ve düzgün bir kan şekeri ile bağlantılı olduğu gözlemlenmiştir.
Yapılan başka bir araştırmada ise tüketilen meyve ve sebzenin kalp krizi riskini azaltabileceği gözlemlenmiştir.
Vitamin ve mineraller, günlük mutlaka alınması gereken ve vücudun ihtiyacı olan mikro besin ögeleridir. Ancak vitamin ve minerallerin suplementasyon olarak alınması vücut için yararlı mıdır ?
Vitamin ve minerallerin supplemetasyonunu düzenli olarak kullanmak maliyetli olabileceği gibi iyi etkisinden daha çok zararlı etkilerinin olabileceği gözlemlenmiştir. Suda çözünen vitaminlerin fazlası vücuttan idrar ile atılırken yağda çözünen vitaminlerin (A,D,E,K vitaminleri) gereksiniminden fazla alımı vücutta toksik etki gösterilmektedir.
VİTAMİNLERİN ETKİLERİ
Yapılan bazı araştırmaların sonuçlarına göre:
-E, A vitamini ve beta-karotenin erken ölüm riskini artırabileceğini
-Folik asit vücutta birikiminin zararlı olduğu ve kanser riskini artırabileceğini
-Hastalığı olan bireyler haricindeki (anemi vb) kişilerde demir takviyelerinin ölüm riskini artırabileceğini
-E vitamini alımının kalp yetmezliği ve erken ölüm riskini arttırabileceğini
-B6 vitaminin alımının sinir ağrısı ve nöbetlere yol açabileceğini gözlemlenmiştir.
Multivitaminlerler ile besinlerin içeri kimyasal olarak benzer olduğu görülmektedir. Multivitaminlerin elde ediliş şekli farkı olduğu için vücut besinlere verdiği tepkiden farklı bir tepki verebilmektedir.Ve vücutta ne kadar emilebildikleri ve kullanımları belirsizdir. Bunun sebebi, bir besini tüketirken sadece içerisinden tek bir öge almamakla beraber vücut besini tüketebilmek için bir dizi enzim ve yardımcı faktör kullanmaktadır. Bütün bunların hepsi vitamin veya minerallerin vücutta kullanımına yardımcıdır. Vücut, besinlerden gelen vitamin ve mineralleri gerektiği kadar en iyi şekilde kullanmaya adapte bir organizmadır.
KANSERE MULTİVİTAMİNLERİN ETKİSİ
Günlük olarak tüketilen besinlerden alınan vitamin ve minerallerin kanser riskini azaltıcı etkisi vardır. Erkeklerde özellikle meyve tüketimi kanser riskini azaltabilirken kadınlarda ise sebze tüketiminin kanser riskini azaltıcı etkisi olduğu gözlemlenmiştir.
A,C,E vitaminlerinin, Selenyum mineralinin ve Beta-glukagonun besinler ile alındığı zaman kanser riskini azaltıcı etkisi bulunmuştur. Ancak yapılan araştırmalara göre multivitamin suplementasyonu olarak alındığı zaman kanser ve ölüm riskini azaltıcı bir etkisi gözlemlenmemiştir. Aynı zamanda yapılan başka bir araştırmada sigara içen bireylerde beta-glukagon takviyesinin kanser riskini artırabileceği gözlemlenmiştir.
Yapılan başka bir araştırmada ise vitamin takviyeleri, erkeklerde kanser riskini %31 azaltabilirken kadınlarda bir etkisi olmadığı gözlemlenmiştir.
Yine bir diğer yapılan bir araştırmada, takviyelerin kanser riskini azaltıcı bir etkisi olduğu gözlemlenirken ölüm oranına etkileyebilecek bir etkisi bulunmamıştır.
KALP HASTALIKLARINA MULTİVİTAMİNLERİN ETKİSİ
Kalp hastalıkları, dünyadaki en yaygın ölüm sebeplerinden biridir. Vitamin takviyelerinin kalp hastalıkları riskini önleyebileceğine karşı kanıtlar net değildir.
En az üç yıl boyunca vitamin takviyesi alan erkek bireyler arasında yapılan bir araştırmada kalp hastalığından ölme riskinin %35 azaldığı gözlemlenmiştir.
Ancak 14 bini aşkın orta yaşlı bireylerde yapılan başka bir araştırmada ise multivitamin kullanımının kalp hastalığı veya felç üzerine herhangi bir etkisi olmadığı gözlemlenmiştir.
BEYİN FONKSİYONLARINA MULTİVİTAMİNLERİN ETKİSİ
Yapılan birçok çalışma, multivitamin takviyelerinin yaşlı bireylerde belleği geliştirebileceği yönündedir.Aynı zamanda yapılan başka bir çalışmada ruh halini iyileştirebileceğini göstermiştir. Bununla birlikte başka bir çalışmada ise ruh hali üzerine bir etkisini bulamamıştır.
GÖZ SAĞLIĞINA MULTİVİTAMİNLERİN ETKİSİ
Yaşa bağlı olarak gözler dejenerasyona uğrayabilmektedir. Bir çalışmada antioksidan vitaminlerin (A, C, E) takviyesinin alınmasının göz hastalıklarının ilerlemesini durdurabileceğini gözlemlemiştir. Ancak hastalığı ilk etapta da durdurabileceğine yönelik bir bulgu yoktur. Başka bir araştırma da katarakt riskini azaltabileceğine yönelik bulgular bulunmuştur.
KİLO VERMEYE MULTİVİTAMİNLERİN ETKİSİ
Bireyler kilo vermek için farklı çözümlere yönelme eğilimindedirler. Bazen suplementasyonlara da yönelebilmektedir.Ancak hiçbir şey mucivezi bir etki göstermemektedir. Eczanelerden aldıkları suplementasyon kaynaklarına yönelme girişimine girebilmektedir. Bunlardan bazıları B12, Omega 3, kalsiyum suplementasyonu olabilmektedir.
B12: Metabolizmayı hızlandıran ve yağ yakımını kolaylaştıran bir etkisi bulunamamıştır. Kilo kaybını desteklediğine dair bir kanıt bulunmamaktadır.
Omega 3: Vücuda muhakkak alınması gereken bir yağ asididir. Kalp ve damar sağlığı açısından oldukça iyi sonuçlar vermektedir. Ancak suplementasyon olarak kullanımının kilo kaybına etkisi gözlemlenmemiştir.
Kalsiyum:Kemik, kas, sinir ve kan damarlarının sağlığını desteklemek için vücudun kalsiyum ihtiyacı vardır. Ancak çoğu klinik çalışma sonucu kalsiyum suplementasyonunun ve kilo verme arasında bir bağlantı bulamamıştır.
KİMLER MULTİVİTAMİN TAKVİYESİ ALMALIDIR?
Multivitamin takviyesi her kişiye önerilen bir durum olmamakla beraber bazı bireylerin kullanılması önerilmektedir.
Yaşlı Bireyler: B12 vitamininin emilimi yaş ilerledikçe azalmaktadır. B12 vitaminin suplementasyon olarak kullanımı yaşlı bireylerde önerilmektedir. Aynı zamanda kemik sağlığı için D vitamini ve Kalsiyum minerali takviyesi de önerilmektedir.
Vegan ve Vejeteryanlar: Hayvansal besinleri tüketmedikleri için vücutlarında bazı eksiklikler olabilmektedir. Özellikle vitamin olarak B12 vitamini suplementasyonu mutlaka alınması gereklidir. Aynı zamanda kalsiyum, demir, çinko, D vitamini ve omega 3 yağ asiti eksiklikleri de meydana gelebilmektedir.
Hamile ve Emziren Kadınlar: Bu kişiler doktor kontrolünde takibe alınmalıdır. D vitamini ve A vitamini gibi vitaminlerin toksik etkisi ortaya çıkabilmektedir.
Doğum Çağına Erişmiş Kadınlar: Planlı gebelik bu konuda çok büyük önem taşımaktadır. Bir kadın hamile kalmak istiyorsa ve folik asit yetersizliği gözlemlenmiş ise bebeğin nöral tüp defekti hastalığı riskini önlemek için folik asitin takviye alması önerilir.
Herhangi bir kronik hastalık durumunda doktor kontrolünde multivitamin takviyesi önerilmektedir. Ancak sağlıklı bireylerde doğal besinlerden alınan vitamin ve minerallerin vücutta kullanımı tercih edilmelidir. Bu takviyelerin etkisi bulunamadığı gibi bazen olumsuz sonuçlara da yol açabilmektedir. Her zaman için besin tüketiminden gelen mineral ve vitaminler vücut için en sağlık olanıdır.
Aldığınız multivitamin suplementasyonlar yerine bol meyve bol sebze almaya ve tüketmeye özen gösterin. Hayatınızda besin çeşitliliğini oluşturduğunuz zaman bütün mikro ve makro ögelerini eksiksiz bir şekilde vücudunuza almış olacaksınız.
