İnek sütü proteini (CMP); süt çocukları ve 3 yaşından küçük çocuklarda önde gelen besin alerjisi nedenidir. Ancak tüm yaş gruplarında gastrointestinal sistem belirtilerini takiben inek sütü proteini alerjisi tanısı koyulabilmektedir.

1-İnek sütü proteini alerjisi çocuklarda neden önemlidir?

İnek sütü özellikle çocuklarda en önemli ve en yaygın alerjik besin türüdür, çünkü çocuklarda diyette birincil besindir.

2-İnek sütü proteini alerjisi sıklıkla kaç yaş grubunda görülmektedir?

İnek sütü proteinlerine bağlı alerjik reaksiyonlar yaşamın ilk haftalarında, ortalama 3. ayda başlamakta ve bağırsağın fonksiyonel ve morfolojik yapısının gelişmesi sonucu 2-3 yaşlarında ortadan kalkmakta ve şikayetler gitgide azalmaktadır.

3-İnek sütü proteini alerjisi belirtileri nelerdir?

İlk belirtiler sıklıkla sindirim sistemi ile ilişkilidir. Sağlıklı olan bir bebekte inek sütü verilmeye başlandıktan sonra ishal ve kusma gözlenirse, bazen dışkısında kan varsa ve çocukta huzursuzluk ve ağlama varsa inek sütü allerjisi akla gelmelidir.

Ayrıca çocuğunuzda ciltte döküntüler ve kızarıklıklar, gelişme geriliği, uzun süren karın ağrısı, ciddi kolik, uzun dönem devam eden besin reddi gibi durumları da gözlemliyorsanız doktorunuza mutlaka danışmalısınız.

4-Çocuğa inek sütü verildikten sonra belirtiler nasıl gözlemlenmelidir?

İnek sütünün çocuğa verildiği saatten itibaren çocuğun tepkileri dikkatlice gözlemlenmelidir. Bu durum inek sütü proteini alerjisinin erken tanısını koymak için önem taşır. Çocukta büyüme ve gelişmeyi engellemeden anlaşılması için sindirim ve iştah durumu özellikle kontrol edilmelidir. Normalden farklı bir dışkılama ya da mide rahatsızlığı saptanırsa hemen doktora başvurulmalıdır.

Çocuğunuzun verdiği tepki; erken ve geç reaksiyon olmak üzere 2’ye ayrılır.

Erken reaksiyon; çocuğa inek sütü verildikten sonraki 2 saate kadar geçen süre içinde ortaya çıkmaktadır ve çoğunlukla IgE bağımlı olan türüdür.

Geç reaksiyon ise; çocukta belirtilerin görülmesinin 48 saat ile 1 hafta arasında sürmesidir. Geç reaksiyonlar genellikle IgE bağımlı değildir.

5-İnek sütü proteini alerjisinde tanı nasıl koyulur?

Çocuğunuzda gözlemlediğiniz semptomlar üzerine doktora başvurduğunuzda; yapılacak olan özel tanı testleri (cilt prick testi, atopi yama testi, total IgE testi, challange testleri gibi) sayesinde tanı koyulmaktadır.

6-İnek sütü proteini alerjisi genetik midir?

İnek sütü alerjisinde ailesel geçmişin önemli rolü vardır.

7-Laktoz intöleransı ve inek sütü proteini alerjisinin farkı nedir?

Laktoz intoleransı; laktaz enzimi yetersizliği veya yokluğu nedeniyle laktozun sindirilememesi sonucu karın bölgesinde ağrı, şişkinlik, bulantı ve ishal gibi gastrointestinalsemptomların görülmesidir.

İnek sütü proteini alerjisi ise yazımızın başında da bahsettiğimiz gibi; inek sütünün içerdiği proteinlerden herhangi birine karşı bağışıklık sisteminin gösterdiği bir reaksiyondur.

8-İnek sütü proteini alerjisi olan çocuklar nasıl beslenmelidir?

Eğer çocuk anne sütü alıyorsa;

Annenin diyetinden tüm süt ve süt ürünleri çıkarılmalı ve  anne çocuk 2 yaşına gelene dek emzirmeye teşvik edilmelidir. Bu durumda annede oluşabilecek kalsiyum eksikliğine önlem olarak günde 1000 mg olacak şekilde doktor ve diyetisyen kontrolünde takviyelerden yararlanılabilir. Bebeklerde  görülen inek sütü proteini alerji reaksiyonunun süresi ve şiddetine göre annenin diyeti bir beslenme uzmanı tarafından düzenlenmelidir, bebeğin tepkileri doktor kontrolünde izlenmelidir.

Eğer çocuk anne sütü almıyorsa;

Aşağıdaki besinler ve besin öğeleri içeriğinde olan diğer ürünler de tüketilmemelidir.
• Süt (az yağlı, yarım yağlı, süt tozu, süt proteinleri, diğer hayvan sütleri )
• İnek sütüne alerjisi olan bir çocuk çapraz duyarlılık söz konusu olduğu için koyun ve keçi sütlerine de duyarlılığı olabilir. Bu yüzden bu sütleri de tüketmemelidir.
• Tereyağı, tereyağı aromalı diğer yağlar, margarin
• Peynir çeşitleri, yoğurt, krema, muhallebi
• Laktalbumin, laktoglobulin, laktoz, laktuloz içeren ürünler
• Aroma katıcı maddeler (doğal veya yapay)
• Süt bazlı mamalar

Ayrıca, aldığı herhangi bir tamamlayıcı besin ya da ilaç var ise bunlar inek sütü proteini içeriyor mu diye mutlaka kontrol edilmelidir.

9-İnek sütü proteini alerjisi olan çocuklar hangi besinleri rahatlıkla tüketebilirler?

Temel besin, ANNE SÜTÜ (eğer mümkünse) olmalıdır.Anne sütüne ek olarak tüketilebilecek besinler şunlardır:

• Soya bazlı mamalar,
• Sebze çorbaları,
• Meyve suları,
• Yumurta
• Et ürünleridir.

10-İnek sütü proteini alerjisi diğer besinlere alerji yatkınlığı oluşturur mu?

Yapılan birçok çalışmada; inek sütü proteinine intolerans (duyarlılık) gösteren birçok bebekte soyaya, buğdaya ve yumurta proteinlerine de duyarlılık gelişebildiği görülmüştür. Bu noktada dikkatli gözlem yapılmalı ve herhangi bir belirti görülürse derhal doktora başvurulmalıdır.

 

Uzman Diyetisyen İpek AĞACA ÖZGER

 

İnstagram: diyetisyenipekagaca

Youtube:diyetisyen ipek ağaca

Web: www.renklidiyet.com