Sağlıklı beslenme ile gün içerisinde yeterli miktarlarda vitamin, mineral aldığınızdan emin olmalısınız. Bu yazımda vitaminler üzerinde ayrıntılı şekilde durmak istiyorum. Vitaminleri hastalıklara karşı koruyan bir kalkan gibi düşünebilirsiniz.
A VİTAMİNİ:
• Bağışıklık sisteminde A vitamininin olumlu etkisi vardır. Bir diğer değişle hastalıklara karşı korunmada A vitamininin etkisi büyüktür.
• A vitamini görme ve göz sağlığında etkilidir.
• Kemik dokusu, üreme sisteminin gelişimi ve kan yapımı üzerinde etkilidir.
• Ağız, mide, ince barsaklar, solunum ve üreme sistemi ile idrar yollarındaki deri ve dokuların sağlıklı bir şekilde devamlılığını sağlayarak, oluşabilecek enfeksiyonlara karşı vücudu korur.
A vitamininin En Çok Bulunduğu Besinler:
• A vitamini hayvansal kaynakları: karaciğer, balık yağı, süt, tereyağı, yumurta.
• A vitaminini bitkisel kaynakları: sarı/turuncu renkteki sebzeler (havuç, kış kabağı vb.), koyu yeşil yapraklı sebzeler(roka, maydanoz, tere gibi), sarı ve turuncu renkteki meyveler (kayısı, şeftali vb.).
D VİTAMİNİ:
• Kalsiyumun kemiklere taşınmasına ve yerleşmesine yardımcı olur.
• D vitamini eksikliğinde raşitizm görülür. Raşitizmde kemik ve dişlerde bozukluk ve eğrilik görülür, dişler geç çıkar, kafa kemikleri yumuşar ve eğrilir.
D Vitaminin En Çok Bulunduğu Besinler:
Balık yağı, balık, karaciğer, yumurta sarısı, tereyağı ve güneş ışınlarıdır. Hergün 15-30 dakika süre ile güneşlenme düzenli olarak yapılmalıdır. Pencere camları ve kapalı giysiler güneş ışınlarını engeller. Bu yüzden evin içinden pencereden güneşlenmenin D vitamini alma açısından bir etkisi yoktur.
E VİTAMİNİ
• Erken doğmuş bebeklerde demirin kullanılmasına yardımcı olarak kansızlık oluşumunu engeller.
• Damar içerisinde akışkanlığı sağlar, damar tıkanıklığını önler. Hücre zarının koruyucusudur.
E Vitamininin En Çok Bulunduğu Besinler
Bitkisel yağlar, tahıllar, yağlı tohumlar, soya, yeşil yapraklı sebzeler, baklagillerdir.
K VİTAMİNİ
• Kemik gelişimi için önemlidir.
• Vitamin K karaciğerde kanın pıhtılaşmasını sağlayan maddenin sentezi için gereklidir. Eksikliğinde kanın pıhtılaşması engellendiği için kanama durmayabilir.
• K vitamini fazlalığında belirti olarak yenidoğan sarılığı (hiperbiluribinemi) görülebilir.
K Vitamininin En Çok Bulunduğu Besinler
En zengin kaynakları, ıspanak ve benzeri yeşil yapraklı sebzeler, karaciğer, kuru baklagiller ve balıklardır.
B1 VİTAMİNİ (TİAMİN)
• En önemli görevi enerji metabolizmasındadır.
• Eksikliğinde; Yorgunluk ve isteksizlik, iştah azalması, kusma ve sindirim sisteminde bozukluklar, kalp yetmezliği, huzursuzluk görülür.
B1 Vitamininin En Çok Bulunduğu Besinler
Karaciğer ve diğer organ etleri, et, süt, kuru baklagiller, tahıllar (buğday, mısır, pirinç), ceviz, fındık, yumurta.
B12 VİTAMİNİ
• Bağışıklık sisteminde, protein metabolizmasında, sinir sisteminde ve kemik iliğinde kan hücrelerinin yapımında görevlidir.
B12 Vitamininin En Çok Bulunduğu Besinler
Et, süt, peynir, yumurta ve balıktır. B12 vitamini bitkisel besinlerde bulunmaz.
C VİTAMİNİ
• Zehirlenmeler ve ateşli hastalıklarda vücudu koruyan ve bağışıklık sistemini güçlendiren bir vitamindir.
• Vücudumuzda kan yapımı için gerekli olan demir ve folikasidin kana geçmesini kolaylaştırır ve kullanımını arttırır. Böylelikle kansızlığı önler.
C Vitamininin En Çok Bulunduğu Besinler;
Kuşburnu, limon, portakal, mandalina gibi turunçgiller, çilek, böğürtlen, domates, lahana, patates, yeşil biber, asma yaprağı, ıspanak, roka, marul, gibi yeşil yapraklı sebzeler zengin kaynaklarıdır. Bu besinleri taze olarak tüketmek, bekletmemek kayıpları önlemek açısından önemlidir.
ÖNEMLİ HATIRLATMA:
• A,D,E,K vitaminleri yağda eriyen vitaminlerdir. Dolayısıyla bu vitaminleri içeren besinleri tüketirken yemeğe az miktarda yağ eklemeyi unutmayınız.
• C ve B grubu vitaminler ise suda eriyen vitaminlerdir. Bu vitaminleri içeren besinleri suda haşlamış iseniz veya suda beklettiyseniz vitamin kaybına yol açmamak için besinin suyunu dökmeyiniz.
